تئوری حساسیت سلولی

تئوری حساسیت سلولی و یا قانون برگونیه و تریباندو

سلولهای تشکیل دهنده اندامهای مختلف بدن موجود زنده از نظر میزان حساسیت نسبت به پرتوهای یونساز با یکدیگر تفاوت دارند. تفاوت حساسیت اعضاء مختلف بدن انسان توسط برگونیه وتریباندو تعیین شد و به صورت قانونی به نام این دو بیان می شود...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

انواع پرتو درمانی

پرتودرمانی به سه روش تجویز می گردد:

·    

• ·    پرتودرمانی خارجی
• ·    پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی)
•      پرتودرمانی سیستمیک

پرتودرمانی خارجی:

در پرتودرمانی خارجی از روش هایی استفاده می شود که قادر به وارد کردن دوز بالای اشعه به داخل بافت تومورال از خارج بدن می باشند. اکثریت بیماران تحت پرتودرمانی خارجی در طی چندین هفته متوالی قرار می گیرند. پرتودرمانی خارجی بصورت سرپایی در یک بیمارستان یا یک مرکز درمانی انجام می شود.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

اصول و اهداف رادیوتراپی (پرتو درمانی)

پرتو درمانی به چند منظور انجام می شود:

نئو ادجوانت: در بعضی مواقع مثل سرطان رکتوم برای کوچک کردن اندازه تومور قبل از جراحی (نئو ادجوانت)  استفاده می شود

ادجوانت: هدف دیگراز پرتو درمانی جلوگیری از عود موضعی و گسترش دور دست بیماری است. در این مورد از پرتو درمانی ادجوانت استفاده می شود تا درمان موضعی ناحیه درمان کامل شود مثل سرطان پستان.

درمان پالیاتیو: پرتودرمانی با هدف کنترل درد استخوانی و جلوگیری از شکستگی ناشی از متاستاز استخوانی نیز می تواند مد نظر باشد.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

اثر همسایگی پرتوی Radiation Induced Bystander Effect

حدود دو دهه پیش، مشاهداتی نشان داد که عبور اشعه منجر به انتقال آسیب به سلول های تابش ندیده‌ی مجاور نیز می گردد. این مشاهدات، اصل ایجاد واکنش‌های بیولوژیکی تنها به علت عبور اشعه از درون هسته را به چالش کشید. در حال حاضر ثابت شده است که پرتوهای یونیزان می‌توانند منجر به ایجاد پاسخ‌های سلولی و مولکولی در سلول‌هایی که به طور مستقیم تحت تابش این پرتوها قرار نگرفته‌اند نیز شوند، این پاسخ ها درسلول های تابش ندیده به دنبال دریافت سیگنال از سلول های تحت تابش، ایجاد می شوند. چندین سال پیش این پدیده به عنوان اثرات همسایگی پرتویی شناخته شد.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

ضریب تأثیر اکسیژن Oxygen enhancement ratio

ضریب تأثیر اکسیژن   Oxygen enhancement ratio

عبارتست از دز اشعه بدون اکسیژن به دزاشعه با اکسیژن در شرایطی که تأثیر بیولوژیکی یکسان باشد . برای پرتوھای یونیزان با LET کم ھمانند پرتوھای x و گاما مقدارOER برای دزھای بالا و پایین 2.5 تا 3 می باشد .

تأثیر اکسیژن برای پرتوھای با LET کم مثل پرتوھای x زیاد و برای پرتوھای با LET بالا مثل ذرات آلفا تأثیر اکسیژن دیده نمی شود و برای پرتوھای نوترون سریع تأثیر اکسیژن در حد متوسطی است .

در واقع اکسیژن بدلیل پایدار کردن رادیکال‌های آزاد ایجاد شده توسط پرتوها، باعث افزایش آسیب پرتوها می شود که از طریق فرمول فوق محاسبه می گردد.

حفاظت جنین در حین انجام رادیوگرافی

انجام آزمایش های رادیولوژی در طی دوران بارداری باید حداقل پرتوگیری ممکن را با حفظ کیفیت تصویر در برداشته باشد. قابل ذکر است که در صورت امکان باید از روش های جایگزین خصوصاً سونوگرافی برای تصو یربرداری و تشخیص استفاده نمود. هیچ خانمی نباید در صورت وجود سونوگرافی برای بررسی رشد جنین خود از رادیوگرافی استفاده نماید.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

رادیکال آزاد

عبارتست از یک اتم یا مولکول آزاد که دارای یک الکترون غیر زوج (تک) در مدار خارجی خود باشد . رادیکالهای آزاد خیلی تمایل به ترکیب شیمیایی با مولکولهای دیگر را دارند (Very Reactive) و در اثر شکستگی یک پیوند از یک مولکول پایدار ایجاد می‌شوند، همین ویژگی باعث افزایش واکنش‌های شیمیایی آنهاست چرا که میل به واکنش رادیکال‌ها به‌دلیل داشتن الکترون جفت‌ نشده زیاد می شود. یک رادیکال آزاد می‌تواند دارای بار مثبت، منفی یا خنثی باشد.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

چند اصطلاح مفید در رادیوبیولوژی

در زیر چند اصطلاح مفید در رادیوبیولوژی تعریف می شود

انکوژن ( Oncogen)

عبارتست از ژنی که تولید سرطان می کند و قادر است یک یا چند خصوصیت سلولھای سرطانی را بوجود آورد و یا بعبارت دیگر سلولھای طبیعی را به سلولھای سرطانی تبدیل می کند .

موتاسیون ( Mutation)

عبارتست از یک تغییر وراثتی در مواد ژنتیکی . بطور کلی موتاسیون شامل ھرگونه تغییری در DNA بصورت جزیی و کلی می شود

موتاسیون نقطه ا ی ( Point Mutation)

عبارتست از یک تغییر یا از دست دادن یک مولکول پایه که باعث ایجاد یک ژن ناقص می شود . یا بعبارت دیگر آن را یک موتاسیون ژنتیکی می نامند ، که به یکی از سلولھای دختر منتقل می شود.

In-Vitro

عبارتست از انجام آزمایشات رادیوبیولوژیکی در یک محیط مصنوعی مانند آزمایشگاه. بعنوان مثال : کاشت سلولی در ظروف آزمایشگاھی

In-Vivo

عبارتست از انجام تحقیقات آزمایشگاھی در بدن یک موجود زنده مثل یک حیوان آزمایشگاھی

In-Situ

در محل یا در جای خود عبارتست از انجام تحقیقات رادیوبیولوژیکی برای بعضی از انواع سلولھا در بدن حیوانات

تأثیرات تشعشع برروی کروموزوم ها Radiation Effects on Chromosomes

Chromosomal Effects ضایعات کروموزومی

ھرگونه تغییر کلی در ساختمان کروموزوم را اصطلاحاً Aberration می نامند.معمولاً بین تغییرات در کروموزوم و کروماتید فرق می گذارند. 

تغییرات کروموزومی  Chromosomal Aberration

این گونه تغییرات وقتی اتفاق می افتد که اشعه به سلول در زمانی که سلول در فاز G1 است برخورد می کند و ممکن است ھردو سلول دختر را در بر گیرد و اگر این شکستگی و ضایعه ترمیم نشود ، ممکن است که در فازS تکرار شود .

تغییرات کروماتیدی  Chromatid  Aberration

ضایعه ایجاد شده در کروماتید وقتی صورت می گیرد که سلول در فازG2 باشد . یعنی بعد از سنتزDNA ممکن است که ضایعه در ھر شاخه از کروموزوم تکثیر شده ( یعنی کروماتید ) بوجود بیاید .  در این حالت اگر ضایعه ایجاد شده ترمیم نشود ، تنھا یکی از دو سلول دختر دارای این ضایعه خواھد شد .

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

تأثیرات تشعشع برروی DNA

Radiation Effects on DNA

ضایعه ایجاد شده در ھر مولکول مھم مثل DNA ممکن است برای سلول کشنده باشد و این امر منجر به طرح و گسترش یک تئوری به نام تئوری ھدف برای ضایعات ایجاد شده از طریق تشعشع شده است . این تئوری قسمت حساس و حیاتی را در سلول ھدف Target در نظر می گیرد . ھر عمل یونیزاسیون که در ھدف اتفاق می افتد را اصطلاحاً برخورد Hit گویند.اصطلاحات فوق الذکر فقط در شرایطی بکار می روند که برخورد اشعه با ھدف بصورت مستقیم Direct Effect باشد.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...