مقدمه ای بر تصویر برداری پزشکی

تصویربرداری پزشکی از بدن انسان نیازمند فرم‌های خاصی از انرژی است. تکنیک‌های استفاده شده در تصویر برداری پزشکی در رادیولوژی، انرژی استفاده شده برای تولید تصویر باید قابلیت نفوذ در بافت‌ها را داشته باشد.

نور مرئی که دارای محدودیت‌هایی بر نفوذ در عمق بافت‌ها می‌باشد، عموماً برای استفاده به منظور تصویر برداری پزشکی در خارج از دپارتمان رادیولوژی استفاده می‌شود. تصاویر نور مرئی در درماتولوژی(امراض پوستی-تصویر برداری از پوست)، تصویر برداری معده و روده، بخش زنان (آندوسکوپی) و پاتولوژی(میکروسکوپ نوری) کاربرد دارند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید... 

آزمون صحت زاویه گانتری در سی تی اسکن

آزمون صحت Gantry Tilt 

هدف از انجام این آزمون بررسى میان صحت زاویه قسمت گانترى دستگاه سى تى اسکن نسبت به تخت دستگاه است. این آزمون معمولا به صورت سالانه صورت مى پذیرد.

براى انجام این آزمون به کاست بارگذارى شده (حاوى فیلم)، پایه نگهدارنده براى کاســت و یک نقاله نیاز است. روش انجام آزمون به این صورت است که ابتدا لازم اســت کاست حاوى فیلم روى تخت دستگاه به نحوى قرار داده شود که روى ســطح yz قرار بگیرد و یا به عبارت دیگر بر سطح گانترى عمود باشد....

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

تئوری حساسیت سلولی

تئوری حساسیت سلولی و یا قانون برگونیه و تریباندو

سلولهای تشکیل دهنده اندامهای مختلف بدن موجود زنده از نظر میزان حساسیت نسبت به پرتوهای یونساز با یکدیگر تفاوت دارند. تفاوت حساسیت اعضاء مختلف بدن انسان توسط برگونیه وتریباندو تعیین شد و به صورت قانونی به نام این دو بیان می شود...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

قدرت تفکیک (رزولوشن) در تصویر برداری پزشکی

همان طور که هر نوع از تصویر برداری حالت خاصی از کنتراست را دارد، هر کدام توانایی متفاوتی در نمایش اطلاعات و جزئیات دقیق در بیمار را نیز دارند.

قدرت تفکیک فواصل به توانایی دیدن کوچک‌ترین جزئیات گفته می‌شود، و هر سیستم تصویر برداری که کوچک‌ترین جزئیات را در تصویر نمایش دهد، بالاترین قدرت تفکیک را دارد.

حد قدرت تفکیک فواصل، کوچک‌ترین اندازه ای است که یک سیستم تصویر برداری می‌تواند تشخیص داده و نمایش دهد.طول موج انرژی به کار برده شده جهت انجام عملیات تصویر برداری در محدود کردن قدرت تفکیک فواصل نقش عمده ای ایفا می‌کند. برای مثال، میکروسکوپ‌های نوری می‌توانند اشیاء کوچک‌تر از اندازه‌ی طول موج نور مرئی یعنی 500^nm را تمیز دهند.

طول موج اشعه ایکس وابسته به انرژی آن است، ولی حتی بلندترین طول موج‌های اشعه ایکس چیزی حدود یک میلیاردم متر هستند. (10^-9m) البته این ابعاد چیزی فراتر از قدرت تفکیک حقیقی تصویر برداری با اشعه ایکس است ولی در حالت کلی نشان دهنده حدود تئوری قدرت تفکیک فواصل در هنگام استفاده از اشعه ایکس می‌باشد.

در تصویر برداری اولتراسوند، طول موج صوت، حدود اصلی قدرت تفکیک فواصل را تعیین می‌کند. در فرکانس 3.5 مگاهرتز، طول موج صوت در بافت نرم چیزی حدود  0.5mm است.در 10 مگاهرتز، طول موج به 0.15mm می رسد.

Essential Physics of Medical Imaging
Bushberg

فوتو تایمرها در رادیولوژی

در رادیولوژی، فوتوتایمرها معمولا به جای استفاده از تنظیم دستی زمان تابش، استفاده می شوند. فوتو تایمرها با اندازه گیری مقدار حقیقی تابش در حسگر تصویر(گیرنده ی صفحه ی فیلم رادیوگرافی) و توقف تابش اشعه ایکس هنگامی که به اندازه کافی تابش دریافت شد، عمل می کنند. بنابراین فوتو تایمرها با وجود ضخامت های مختلف و دیگر متغییرهای مؤثر در میرایی اشعه در بیماران مختلف، به داشتن یک تابش یکنواخت و استوار کمک می کنند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

مفهوم گام (پیچ) آشکار ساز و گام کلیماتور در سی تی اسکن

پیچ پارامتری است که در پروتکل های اسکن هلیکال استفاده می شود.در یک اسکنر سی تی هلیکال با یک آرایه آشکار سازی، پیچ به وسیله کولیماتور تعیین می شود.

در اسکنرهای با یک آرایه آشکارساز، پهنای کولیماتور همیشه باریک تر از پهنای بیشینه آشکارساز منفرد است.بنابراین پیچ کولیماتور با پهنای کولیماتور متناسب است...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

اندازه گیری دز در سی تی اسکن

امروزه دز تابش ‌در تصویربرداری تشخیصی مسئله بسیار مهمی برای بیمار، کاربران و سازندگان تجهیزات به ویژه سی‌تی‌اسکن به شمار می‌رود. انجام سی‌تی‌ اسکن باید با توجه به دز پرتو مناسب انجام پذیرد و این دز با توجه به عوارض بیولوژیک پرتو تا حد ممکن پایین درنظر گرفته شود.اصل ALARA مربوط به کمترین میزان قابل قبول دز پرتو است. بر اساس اصل ALARA، این موارد باید مورد توجه قرار گیرد:

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

حفاظت جنین در حین انجام رادیوگرافی

انجام آزمایش های رادیولوژی در طی دوران بارداری باید حداقل پرتوگیری ممکن را با حفظ کیفیت تصویر در برداشته باشد. قابل ذکر است که در صورت امکان باید از روش های جایگزین خصوصاً سونوگرافی برای تصو یربرداری و تشخیص استفاده نمود. هیچ خانمی نباید در صورت وجود سونوگرافی برای بررسی رشد جنین خود از رادیوگرافی استفاده نماید.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

زمان چرخش گنتری در سی تی اسکن

زمان چرخش تیوب و دتکتورها به دور بیمار (که زمان چرخش گنتری نیز نامیده می شود) تاثیری واضح بر روی زمان کلی اسکن دارد. کیفیت تصویر با زمانهای سریعتر چرخش بهبود می یابد، از آنجائیکه ثبت غلط داده ها ناشی از حرکت بیمار(چه ضربان قلب، تنفس، پریستالتیسم، یا عدم آرامش) (هم در سطح داخلی و هم در راستای بیمار) کاهش می یابد در واقع این ثبت غلط داده ها باعث ایجاد آرتیفکت در تصویر می شود.

امروزه اسکنرها می توانند زمانهای چرخش کمتر از 0.3 ثانیه را بدست آورند، ولی چرخشها ی سریعترعموما برای کاربردهای تخصصی مثل اسکن قلب به منظور کاهش آرتیفتکت تصویر به علت حرکت قلب مورد استفاده هستند. اسکنری که با این تیوبها در دسترس است، تا 90 درجه نسبت به یکدیگر نصب شده اند، و فقط چرخش نیمی از داده ها را احتیاج دارد . پس به طور موثری سریعتر است. این اسکنر کاربردهای تخصصی قلبی دارد. برای اسکن معمولی بدن چرخش0.5 ثانیه معمولا بیش از زمان مورد نیاز است و برای اسکن سر 1 ثانیه زمان چرخش اغلب کافی است. جریانهای بالاتر تیوب برای این زمانهای چرخش سریعتر مورد نیاز خواهد شد و زمانی که با پهنای اسکن طولانی ترکیب می شود، نیازیه به یک ظرفیت بالای گرمایی در آند یا میزان سرمایش بالایی در آند خواهد بود که این تاثیر با استفاده از پهنای طولانی تر ردیف دتکتور جبران می شود.

توموگرافی ساده

توموگرافی تکنیکی است که در آن تصویر یک قسمت نازک بدن از طریق محو کردن اطلاعات قمـست هـای دیگر به دست می آید. در واقع سایه اجزایی از بدن که روی ناحیۀ مورد مطالعه قرار گرفته اند، را محـو مـی کنـد و در نتیجۀ این عمل، ناحیۀ مورد مطالعه با وضوح بیشتری تصویربرداری میشود. دستگاه توموگرافی طوری ساخته شده است که تیوب اشعه و فیلم بوسیلۀ یک میله به هم متصل بوده و حول یک محور دوران، در دو جهت مخالف حرکت می کنند. بیمار در هنگام انجام توموگرافی بیحرکت است.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...