اصول و اهداف رادیوتراپی (پرتو درمانی)

پرتودرمانی به چند منظور انجام می شود:

نئو ادجوانت: در بعضی مواقع مثل سرطان رکتوم برای کوچک کردن اندازه تومور قبل از جراحی (نئو ادجوانت)  استفاده می شود

ادجوانت: هدف دیگراز پرتو درمانی جلوگیری از عود موضعی و گسترش دور دست بیماری است. در این مورد از پرتو درمانی ادجوانت استفاده می شود تا درمان موضعی ناحیه درمان کامل شود مثل سرطان پستان.

درمان پالیاتیو: پرتو درمانی با هدف کنترل درد استخوانی و جلوگیری از شکستگی ناشی از متاستاز استخوانی نیز می تواند مد نظر باشد.

در بعضی بیماران سرطانی که خونریزی شدیدی وجود دارد پرتو درمانی برای کنترل خونریزی نیز می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

در بعضی مواقع که این پیش بینی وجود دارد با جراحی تنها، احتمال عود موضعی بالاست می توان از پرتو درمانی در کنار جراحی استفاده کرد. نمونه بارز این منفعت در سرطان پستان وجود دارد که بعد از جراحی و شیمی درمانی در صورتیکه شواهد نشان دهد احتمال عود موضعی بالاست از پرتودرمانی استفاده می شود تا هر سلول تومورال که در موضع، باقیمانده است را بصورت کامل از بین ببرد.

در بسیاری از بیماران که انجام عمل جراحی، عوارض زیادی را به بیمار تحمیل می کند و یک ارگان را از بین می برد می توان از پرتو درمانی به جای جراحی به عنوان درمان قطعی استفاده کرد. برای مثال در خیلی از تومورهای سر و گردن و مری و دهانه رحم از پرتودرمانی در کنار شیمی درمانی به عنوان درمان قطعی استفاده می کنند که جایگزین جراحی شده است. (درمان Definitive)

پرتودرمانی به سه روش تجویز می گردد

• پرتودرمانی خارجی
• پرتودرمانی داخلی (براکی تراپی)
• پرتودرمانی سیستمیک

در پرتودرمانی خارجی از روش هایی استفاده می شود که قادر به وارد کردن دوز بالای اشعه به داخل بافت تومورال از خارج بدن می باشند. اکثریت بیماران تحت پرتودرمانی خارجی در طی چندین هفته متوالی قرار می گیرند. پرتودرمانی خارجی بصورت سرپایی در یک بیمارستان یا یک مرکز درمانی انجام می شود.

در پرتودرمانی داخلی که براکی تراپی نیز نامیده می شوداز یک منبع رادیواکتیو استفاده می شود که به شکل سیم، دانه یا بالونی است که ایمپلنت نامیده می شود. این ایمپلنت در داخل بدن یا در نزدیک تومور قرار می گیرد. در این حالت اشعه رادیواکتیو مسافت کمی را برای رسیدن به بافت تومورال طی کرده، در نتیجه عارضه خیلی کمی را روی بافت های نرمال خواهد گذاشت

در پرتودرمانی سیستمیک از رادیوداروها برای درمان تومور استفاده می شود.رادیوداروهای مطرح شامل ساماریوم (Sm) و ید 131 و استرانسیوم (Sr) هستند. تجویز رادیوداروها بصورت خوراکی یا وریدی است.