ژنراتور اشعه ایکس

ژنراتور اشعه ایکس

ژنراتور، ولتاژ مورد نیاز تیوب اشعه ایکس را تامین می کند. برای تولید اشعه ایکس سه عامل اصلی لازم است.

اول جریانی است که بایستی در فیلامان( کاتد) برقرار شود تا باگرم شدن آن، الکترونهای آزاد به صورت ابر الکترونی در اطراف فیلامان مستقر شوند. دوم اختلاف پتانسیلی است که بتواند الکترونها را از اطراف کاتد به سمت آند شتاب دهد و سوم، هدف و یا آند است که الکترونها پس از شتاب گرفتن به آن برخورد می کنند. در واقع وظیفه ژنراتور فراهم کردن تمامی این امکانات برای تولید اشعه ایکس است . به این ترتیب می توان گفت که ژنراتور وظایف زیر را بر عهده دارد:

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

تقسیم بندی مواد از نظر حساسیت مغناطیسی در ام آر آی

تقسیم بندی مواد از نظر حساسیت مغناطیسی در ام آر آی

دیامغناطیس

این مواد دارای هیچ الکترون مداری جفت نشده ای نمی باشند. زمانیکه چنین موادی در میدان مغناطیسی خارجی B₀ قرار داده شود، یک میدان مغناطیسی ضعیف M در جهت مخالف B₀ در ماده القا می شود. در نتیجه میدان مغناطیسی موثر کاهش می یابد. بنابراین، مواد دیامغناطیس دارای یک حساسیت مغناطیسی منفی و کوچک می باشند.این مواد اساساً غیر مغناطیسی می باشند.عمده بافتهای بدن انسان در زمره این مواد قرار می گیرند. مثالی از اثر دیامغناطیسی بهم ریختگی تصویر در فصل مشترک بافت– هوا می باشد،مانند اطراف سینوسهای پارانازال

پارامغناطیس

این مواد دارای الکترونهای مداری جفت نشده می باشند. در هنگام قرارگیری در میدان این مواد رفتار مغناطیسی پیدا نموده و با قطع میدان مغناطیسی خارجی خاصیت B₀ مغناطیسی خارجی مغناطیسی خود را از دست میدهند. میدان مغناطیسی القا شده در این مواد M هم جهت با میدان مغناطیسی خارجی می باشد. در نتیجه، حضور این مواد سبب افزایش و تقویت میدان مغناطیسی موثر می شود. حساسیت مغناطیسی در این مواد عدد مثبت کوچکی بوده و به طور ضعیف جذب میدان مغناطیسی خارجی می شوند. یکی از عناصر جدول تناوبی که دارای بیشترین تعداد الکترون جفت نشده می باشد، گادولونیوم Gd است که دارای هفت الکترون جفت نشده بوده و جزء قویترین مواد پارامغناطیس می باشد.

گادولونیوم یکی از اعضا خانواده لانتانیدها در جدولی تناوبی می باشد.

فرو مغناطیس

این مواد به صورت بسیار قوی جذب میدان مغناطیسی می شوند. این مواد پس از قرارگیری در میدان مغناطیسی خارجی، به طور دائمی از خود رفتار مغناطیسی نشان داده و پس از قطع میدان مغناطیسی خارجی این رفتار مغناطیسی را حفظ می نمایند. حساسیت  مغناطیسی  این مواد عدد مثبت بسیار بزرگی بوده و حتی از مواد سوپرپارامغناطیس نیز بیشتر می باشد. سه نوع از مواد فرومغناطیس عبارت از آهن Fe، کبالت Co و نیکل Niمی باشند.مثالی از این دسته از مواد کلیپس- های آنوریسم می باشد.

هسته های فعال MR

هسته های فعال MR

اساس MRI مبتنی بر حرکت اسپینی هسته های خاص موجود در بافت های زنده است. این اسپین از اسپین های فردی پروتون ها و نوترون های درون هسته، ناشی می شود. زوج های ذرات زیر اتمی به طور خودکار در جهات مخالف حرکت اسپینی انجام می دهند اما با سرعت یکسان . در هسته هایی که عدد جرمی زوج است، یعنی تعداد پروتو ن ها برابر با تعداد نوترون ها است، نیمی از اسپین ها در یک جهت و نیمی دیگر در جهت مخالف قرار دارند، خود هسته اسپین خالص ندارد. اما، در هسته هایی با عدد جرمی فرد، یعنی جایی که تعداد نوترون ها اندک ی بیشتر یا کمتر از تعداد پروتون ها می باشد، جهات اسپین ها یکسان و مخالف نمی باشد، بنابراین خود هسته یک اسپین خالص یا گشتاور زاویه ای دارد. اینها را هسته های فعال MR می نامند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

اصول رادیوبیولوژی

رادیوبیولوژی ھمانند ھمه علوم دیگر براساس یک سری اصول که فرایندھای مختلف را توضیح می دھد ، کار می کند . بطور مثال به چند مورد زیر می توان اشاره نمود :

طبیعت برخورد اشعه با ماده ، تصادفی است .

نحوه برخورد اشعه در سطح سلولی و زیر سلولی است .

بروز تغییرات بیولوژیکی بعد از یک زمان معین پس از برخورد اشعه اتفاق می افتد .

عوامل مختلفی برروی تأثیرات بیولوژیکی ایجاد شده توسط اشعه تأثیر می گذارند.

مفهوم یون و یونیزاسیون

اگر یک اتم یا یک مولکول دارای الکترون اضافی و یا اینکه یک الکترون از آن کنده شود،در آن صورت می گویند آن اتم یا مولکول یونیزه شده است. اگر تعداد پروتونها را کم یا زیاد کنیم ، اتم یونیزه نمی شود، زیرا در این صورت اتم از یک عنصر تبدیل به عنصر دیگر می شود.به عنوان مثال اگر به یک اتم کربن اشعه X بتابانیم، اشعه X ممکن است انرژی خود را به الکترون بدهد و در نتیجه الکترون آزاد شده و از اتم جدا می شود . در اینصورت اتم باقیمانده یک یون مثبت و الکترون آزاد شده یون منفی می باشد و مجموع این دو را یک جفت یون Ion Pair می نامند.

مفهوم 5R در رادیوتراپی

مفهوم 5R در رادیوتراپی

در سال 1975 رادنی ویدرز چھار فاکتور بیولوژیکی که بر واکنش بافتھای نرمال و غیرنرمال در رادیوتراپی تقطیعی تأثیر می گذارد را تشخیص داد . این چھارفاکتور عبارتند از :

Reoxygenation , Repopulation , Reassortment ,Repair

که تأثیر این چھار فاکتور ممکن است بین بافت نرمال و غیر نرمال متفاوت باشد . در سال 1989 گوردن استیل و ھمکارانش پنجمین R را بعنوان حساسیت ذاتی Intrinsic Radiosensitivity پیشنھاد نمودند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

مفهوم Latency یا Latent period

Latency یا Latent period

شکل زیر روش و نحوه عمل در تحقیقات رادیوبیولوژی را بصورت گرافیکی نشان می دھد :
در سمت چپ منبع اشعه مورد استفاده از قبیل پرتوھای x، آلفا ، بتا و گاما نوترونھا ، پروتونھا و غیره نشان داده شده است .در قسمت وسط یک سیستم بیولوژیک قرار دارد که می تواند بطور مثال یک ارگانیسم پیچیده ، یک حیوان ، یک باکتری ، یک ویروس و یا یک گیاه باشد . در طرف دیگر ، سمت راست شکل ، نحوه مشاھده تأثیرات بیولوژیک را توسط یک رادیوبیولوژیست نشان می دھد که بطورمثال روش ماکروسکوپی ، روش میکروسکوپی ، مولکولی و زیراتمی را میتوان نام برد .

نکته دیگر زمان مشاھده تغییرات بیولوژیک است . بطور عمده تأثیرات بیولوژیک ایجاد شده و زمان مشاھدة آن به سیستم  بیولوژیک ، منبع اشعه ، نحوه توزیع دز ( آھنگ دز ) و کل زمانی که سیستم بیولوژیک اشعه را دریافت می کند ، بستگی خواھد داشت .دوره زمانی که بعد از آن تغییرات بیولوژیکی قابل مشاھده است را ” Latency ” یا ” Latent period ” می نامند .