قدرت تفکیک (رزولوشن) در تصویر برداری پزشکی

همان طور که هر نوع از تصویر برداری حالت خاصی از کنتراست را دارد، هر کدام توانایی متفاوتی در نمایش اطلاعات و جزئیات دقیق در بیمار را نیز دارند.

قدرت تفکیک فواصل به توانایی دیدن کوچک‌ترین جزئیات گفته می‌شود، و هر سیستم تصویر برداری که کوچک‌ترین جزئیات را در تصویر نمایش دهد، بالاترین قدرت تفکیک را دارد.

حد قدرت تفکیک فواصل، کوچک‌ترین اندازه ای است که یک سیستم تصویر برداری می‌تواند تشخیص داده و نمایش دهد.طول موج انرژی به کار برده شده جهت انجام عملیات تصویر برداری در محدود کردن قدرت تفکیک فواصل نقش عمده ای ایفا می‌کند. برای مثال، میکروسکوپ‌های نوری می‌توانند اشیاء کوچک‌تر از اندازه‌ی طول موج نور مرئی یعنی 500^nm را تمیز دهند.

طول موج اشعه ایکس وابسته به انرژی آن است، ولی حتی بلندترین طول موج‌های اشعه ایکس چیزی حدود یک میلیاردم متر هستند. (10^-9m) البته این ابعاد چیزی فراتر از قدرت تفکیک حقیقی تصویر برداری با اشعه ایکس است ولی در حالت کلی نشان دهنده حدود تئوری قدرت تفکیک فواصل در هنگام استفاده از اشعه ایکس می‌باشد.

در تصویر برداری اولتراسوند، طول موج صوت، حدود اصلی قدرت تفکیک فواصل را تعیین می‌کند. در فرکانس 3.5 مگاهرتز، طول موج صوت در بافت نرم چیزی حدود  0.5mm است.در 10 مگاهرتز، طول موج به 0.15mm می رسد.

Essential Physics of Medical Imaging
Bushberg

نقطه کانونی در رادیولوژی

قسمتی از آند که به وسیله الکترون‌ها بمباران می‌شود، نقطه کانونی نام دارد. این نقطه انرژی جنبشی الکترون‌ها را کاهش می‌دهد و همچنین منبع تولید پرتو ایکس است. سطح مستطیل شکلِ روی هدف که محل برخورد الکترون هاست، نقطه کانونی واقعی نامیده می‌شود و نقطه کانونی واقعی روی گیرنده یک تصویر، نمایی ایجاد می‌کند که نقطه کانونی ظاهری نامیده می‌شود...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

فوتو تایمرها در رادیولوژی

در رادیولوژی، فوتوتایمرها معمولا به جای استفاده از تنظیم دستی زمان تابش، استفاده می شوند. فوتو تایمرها با اندازه گیری مقدار حقیقی تابش در حسگر تصویر(گیرنده ی صفحه ی فیلم رادیوگرافی) و توقف تابش اشعه ایکس هنگامی که به اندازه کافی تابش دریافت شد، عمل می کنند. بنابراین فوتو تایمرها با وجود ضخامت های مختلف و دیگر متغییرهای مؤثر در میرایی اشعه در بیماران مختلف، به داشتن یک تابش یکنواخت و استوار کمک می کنند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

فلوروسکوپی

فلوروسکوپی به عمل دریافت به صورت مداوم و به وجود آوردن دنباله ای از تصاویر رادیوگرافی در طول زمانی خاص اشاره دارد. که در واقع یک حالت real time از تصویربرداری با اشعه ایکس است که به صورت یک فیلم در خواهد آمد. فلوروسکوپی یک تصویربرداری عبوری و پروجکشن محسوب می‌شود و در واقع رادیوگرافی real time است.

سیستم‌های فلوروسکوپی از سیستم‌های آشکارسازی پرتو ایکس با توالی زمانی بسیار سریع استفاده می‌کنند.فلوروسکوپی برای تعیین موقعیت کاتتر در شریان‌ها، آشکارسازی مواد حاجب در طول دستگاه گوارش، و سایر کاربردهای پزشکی مانند روش‌های درمانی تهاجمی که نیازمند فیدبک تصویری آنی)کلیه) کاربرد دارد.فلوروسکوپی معمولاً برای ایجاد فیلم‌هایی با استفاده از تصاویر اشعه ایکس، از آناتومیکی مانند قلب با مری انجام می‌گیرد.

امپدانس صوتی

امپدانس صوتی (z) یک ماده به صورت زیر تعریف می ­شود:

Z = ρ c

که ρ چگالی (Kg/m³) و C سرعت صوت (m/s) است.

در سیستم SI واحد امپدانس صوت ریلز نامیده می شود.به صورت ساده، امپدانس صوتی به مقاومت و عدم مقاومت یک ماده نظیر فنر در برابر فشردگی مربوط   می­ شود. وقتی فنرها با قابلیت فشردگی متفاوت به هم متصل شوند، انرژی انتقالی از یک فنر به دیگری تابع سختی فنرها است.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

مفهوم گام (پیچ) آشکار ساز و گام کلیماتور در سی تی اسکن

پیچ پارامتری است که در پروتکل های اسکن هلیکال استفاده می شود.در یک اسکنر سی تی هلیکال با یک آرایه آشکار سازی، پیچ به وسیله کولیماتور تعیین می شود.

در اسکنرهای با یک آرایه آشکارساز، پهنای کولیماتور همیشه باریک تر از پهنای بیشینه آشکارساز منفرد است.بنابراین پیچ کولیماتور با پهنای کولیماتور متناسب است...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

ضریب تأثیر اکسیژن Oxygen enhancement ratio

ضریب تأثیر اکسیژن   Oxygen enhancement ratio

عبارتست از دز اشعه بدون اکسیژن به دزاشعه با اکسیژن در شرایطی که تأثیر بیولوژیکی یکسان باشد . برای پرتوھای یونیزان با LET کم ھمانند پرتوھای x و گاما مقدارOER برای دزھای بالا و پایین 2.5 تا 3 می باشد .

تأثیر اکسیژن برای پرتوھای با LET کم مثل پرتوھای x زیاد و برای پرتوھای با LET بالا مثل ذرات آلفا تأثیر اکسیژن دیده نمی شود و برای پرتوھای نوترون سریع تأثیر اکسیژن در حد متوسطی است .

در واقع اکسیژن بدلیل پایدار کردن رادیکال‌های آزاد ایجاد شده توسط پرتوها، باعث افزایش آسیب پرتوها می شود که از طریق فرمول فوق محاسبه می گردد.

اندازه گیری دز در سی تی اسکن

امروزه دز تابش ‌در تصویربرداری تشخیصی مسئله بسیار مهمی برای بیمار، کاربران و سازندگان تجهیزات به ویژه سی‌تی‌اسکن به شمار می‌رود. انجام سی‌تی‌ اسکن باید با توجه به دز پرتو مناسب انجام پذیرد و این دز با توجه به عوارض بیولوژیک پرتو تا حد ممکن پایین درنظر گرفته شود.اصل ALARA مربوط به کمترین میزان قابل قبول دز پرتو است. بر اساس اصل ALARA، این موارد باید مورد توجه قرار گیرد:

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

حفاظت جنین در حین انجام رادیوگرافی

انجام آزمایش های رادیولوژی در طی دوران بارداری باید حداقل پرتوگیری ممکن را با حفظ کیفیت تصویر در برداشته باشد. قابل ذکر است که در صورت امکان باید از روش های جایگزین خصوصاً سونوگرافی برای تصو یربرداری و تشخیص استفاده نمود. هیچ خانمی نباید در صورت وجود سونوگرافی برای بررسی رشد جنین خود از رادیوگرافی استفاده نماید.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

توموگرافی ساده

توموگرافی تکنیکی است که در آن تصویر یک قسمت نازک بدن از طریق محو کردن اطلاعات قمـست هـای دیگر به دست می آید. در واقع سایه اجزایی از بدن که روی ناحیۀ مورد مطالعه قرار گرفته اند، را محـو مـی کنـد و در نتیجۀ این عمل، ناحیۀ مورد مطالعه با وضوح بیشتری تصویربرداری میشود. دستگاه توموگرافی طوری ساخته شده است که تیوب اشعه و فیلم بوسیلۀ یک میله به هم متصل بوده و حول یک محور دوران، در دو جهت مخالف حرکت می کنند. بیمار در هنگام انجام توموگرافی بیحرکت است.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...