فراصوت داپلر

سونوگرافی داپلر بر اساس جابجایی فرکانس موج فراصوت ناشی از حرکت سطح بازتاب کننده بنا شده است. این پدیده مشابه اثری است که روی تُن صدای آژیر ماشین آتش نشانی وقتی ماشین به طرف شنونده نزدیک می ­شود پیش می ­آید (صدا زیر یا طول موج فشرده می ­شود). و وقتی ماشین از شنونده دور شود تغییر تُن صوت با افزایش طول موج یعنی بم شدن صدا همراه است. در بدن انسان سلول های خونی انعکاس دهنده های متحرک محسوب می ­شوند...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

امپدانس صوتی

امپدانس صوتی (z) یک ماده به صورت زیر تعریف می ­شود:

Z = ρ c

که ρ چگالی (Kg/m³) و C سرعت صوت (m/s) است.

در سیستم SI واحد امپدانس صوت ریلز نامیده می شود.به صورت ساده، امپدانس صوتی به مقاومت و عدم مقاومت یک ماده نظیر فنر در برابر فشردگی مربوط   می­ شود. وقتی فنرها با قابلیت فشردگی متفاوت به هم متصل شوند، انرژی انتقالی از یک فنر به دیگری تابع سختی فنرها است.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

باریکه های الکترونی و باریکه های فوتونی در پرتودرمانی

در پرتودرمانی یا رادیوتراپی، پرتوهای یونساز جهت از بین بردن و یا مهار سلولهای سرطانی استفاده می شود. سلولهای سرطانی به دلیل تکثیر مکرر خود، نسبت به سلولهای سالم اطراف به پرتوها حساسیت بیشتری دارند. با توجه به اینکه هدف در پرتودرمانی رساندن حداکثر دوز به سلولها و بافتهای سرطانی و حداقل دوز به بافتهای سالم است لذا تکنیک ها و روشهای مختلف پرتودرمانی جهت رسیدن به این هدف توسعه یافته اند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

سیکلوترون، سینکروترون و میکروترون

سیکلوترون

سیستمی است که در یک مسیر حلقوی به ذرات  باردار شتاب داده و در تحقیقات فیزیک هسته ای کاربرد دارد. از این وسیله در پرتو درمانی جهت تولید پروتونهای پر انرژی استفاده می شود. میدان مغناطیسی سیکلوترون باعث حرکت و شتاب گرفتن ذرات باردار در مدارهای حلقوی می شود. این ذرات توسط یک منبع که در مرکز سیستم قرار گرفته است تولید شده و از آنجا به سمت خارج شروع به شتاب گرفتن می نماید. ذرات باردار در داخل دو یا چند الکترود توخالی که به شکل حرف لاتین D طراحی شدهاند و به همین نام(دی) نیز نامیده می شوند، توسط یک میدان الکتریکی با فرکانس بالا شتاب می گیرند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

طراحی درمان در رادیوتراپی

طراحی درمان دقیق در رادیوتراپی، نقش مهمی در درمان موفق بیمار دارد. این طراحی درمان شامل سه مرحله است:

• طراحی: در این مرحله بایستی تومور بدخیم به نحوی مشخص شود که بتوان اندازه دقیق و وضعیت قرار گرفتن آن در بدن را تجزیه و تحلیل نمود. اطلاعات مورد نیاز این مرحله را می توان از طریق تصاویر رادیوگرافی معمولی، MRI، PET, SPECT، scan CT و سونوگرافی به دست آورد.

•  شبیه سازی: پس از این که مقدار پرتویی که بایستی توسط تومور دریافت گردد محاسبه شد، به منظور مشخص کردن وضعیت بیمار در مقابل دستگاه شتاب دهنده، بیمار به دستگاه سیمولاتور یا شبیه ساز منتقل می شود. با استفاده از سیمولاتور و تصاویری که توسط آن تهیه می شود، اطمینان حاصل می شود که تومور در موقعیت صحیح قرار گرفته و دز درمانی مورد نیاز را دریافت می نماید.

• درمان: در این مرحله تومور در معرض پرتوهای گاما که از یک چشمه کبالت خارج می شوند و یا پرتوهای ایکس پر انرژی که توسط دستگاه شتاب دهنده ی خطی تولید می شوند و یا منابع دیگر پرتو و ذرات یونیزان، قرار گرفته و فرآیند درمان انجام می شود.

مفهوم نقاط داغ و نقاط سرد در رادیوتراپی

از مهمترین موارد قابل توجه در رادیوتراپی که همواره درمان بیماری را تحت الشعاع خود قرار می دهد، توجه به میزان یکنواختی دز دریافتی در حجم هدف برای تکنیکهای مختلف پرتو درمانی می باشد. این موضوع به عنوان فاکتوری مهم در مقایسه  اثربخشی این تکنیک ها به کار برده می شود. 

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

مفهوم گام (پیچ) آشکار ساز و گام کلیماتور در سی تی اسکن

پیچ پارامتری است که در پروتکل های اسکن هلیکال استفاده می شود.در یک اسکنر سی تی هلیکال با یک آرایه آشکار سازی، پیچ به وسیله کولیماتور تعیین می شود.

در اسکنرهای با یک آرایه آشکارساز، پهنای کولیماتور همیشه باریک تر از پهنای بیشینه آشکارساز منفرد است.بنابراین پیچ کولیماتور با پهنای کولیماتور متناسب است...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

ضریب تأثیر اکسیژن Oxygen enhancement ratio

ضریب تأثیر اکسیژن   Oxygen enhancement ratio

عبارتست از دز اشعه بدون اکسیژن به دزاشعه با اکسیژن در شرایطی که تأثیر بیولوژیکی یکسان باشد . برای پرتوھای یونیزان با LET کم ھمانند پرتوھای x و گاما مقدارOER برای دزھای بالا و پایین 2.5 تا 3 می باشد .

تأثیر اکسیژن برای پرتوھای با LET کم مثل پرتوھای x زیاد و برای پرتوھای با LET بالا مثل ذرات آلفا تأثیر اکسیژن دیده نمی شود و برای پرتوھای نوترون سریع تأثیر اکسیژن در حد متوسطی است .

در واقع اکسیژن بدلیل پایدار کردن رادیکال‌های آزاد ایجاد شده توسط پرتوها، باعث افزایش آسیب پرتوها می شود که از طریق فرمول فوق محاسبه می گردد.

اندازه گیری دز در سی تی اسکن

امروزه دز تابش ‌در تصویربرداری تشخیصی مسئله بسیار مهمی برای بیمار، کاربران و سازندگان تجهیزات به ویژه سی‌تی‌اسکن به شمار می‌رود. انجام سی‌تی‌ اسکن باید با توجه به دز پرتو مناسب انجام پذیرد و این دز با توجه به عوارض بیولوژیک پرتو تا حد ممکن پایین درنظر گرفته شود.اصل ALARA مربوط به کمترین میزان قابل قبول دز پرتو است. بر اساس اصل ALARA، این موارد باید مورد توجه قرار گیرد:

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

حفاظت جنین در حین انجام رادیوگرافی

انجام آزمایش های رادیولوژی در طی دوران بارداری باید حداقل پرتوگیری ممکن را با حفظ کیفیت تصویر در برداشته باشد. قابل ذکر است که در صورت امکان باید از روش های جایگزین خصوصاً سونوگرافی برای تصو یربرداری و تشخیص استفاده نمود. هیچ خانمی نباید در صورت وجود سونوگرافی برای بررسی رشد جنین خود از رادیوگرافی استفاده نماید.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...