برخورد پرتو B با مواد و ایجاد پدیده ترمزی

مسیر حرکت این ذره در ماده برخلاف α مستقیم نبوده و مسیری پر پیچ و خم در داخل ماده طی می کند.این ذرات از آنجا که جرمی برابر  الکترونهای مداری دارند بسیار سبک اند و برخورد های متعددی در این مسیر انجام داده و در هر برخورد مقداری از انرژی آن ها کاسته و متوقف می شود

ایجاد اثر ترمزی:

اگر در مسیر ذره ی باردار درحال حرکت تغییر سرعت یا حتی شتاب ناگهانی ایجاد شود،بخشی از انرژی خود را با انتشار پرتوی ایکس از دست می دهد ،که به این پرتوی ایکس تابشی پرتو ترمزی می گویند.

کسری از انرژی بتا که تبدیل به فوتون ایکس می شود از این رابطه قابل محاسبه است:

F=3.5× 10-4 E_max × Z 

** بنا بر رابطه ی بالا برای حفاظ گذاری در برابر بتا بهتر است ازمواد سنگین تری استفاده کنیم تا پرتوی ایکس کمتری تولید شود.

مقدمه ای بر تصویر برداری پزشکی

تصویربرداری پزشکی از بدن انسان نیازمند فرم‌های خاصی از انرژی است. تکنیک‌های استفاده شده در تصویر برداری پزشکی در رادیولوژی، انرژی استفاده شده برای تولید تصویر باید قابلیت نفوذ در بافت‌ها را داشته باشد.

نور مرئی که دارای محدودیت‌هایی بر نفوذ در عمق بافت‌ها می‌باشد، عموماً برای استفاده به منظور تصویر برداری پزشکی در خارج از دپارتمان رادیولوژی استفاده می‌شود. تصاویر نور مرئی در درماتولوژی(امراض پوستی-تصویر برداری از پوست)، تصویر برداری معده و روده، بخش زنان (آندوسکوپی) و پاتولوژی(میکروسکوپ نوری) کاربرد دارند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید... 

تئوری حساسیت سلولی

تئوری حساسیت سلولی و یا قانون برگونیه و تریباندو

سلولهای تشکیل دهنده اندامهای مختلف بدن موجود زنده از نظر میزان حساسیت نسبت به پرتوهای یونساز با یکدیگر تفاوت دارند. تفاوت حساسیت اعضاء مختلف بدن انسان توسط برگونیه وتریباندو تعیین شد و به صورت قانونی به نام این دو بیان می شود...

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

قدرت تفکیک (رزولوشن) در تصویر برداری پزشکی

همان طور که هر نوع از تصویر برداری حالت خاصی از کنتراست را دارد، هر کدام توانایی متفاوتی در نمایش اطلاعات و جزئیات دقیق در بیمار را نیز دارند.

قدرت تفکیک فواصل به توانایی دیدن کوچک‌ترین جزئیات گفته می‌شود، و هر سیستم تصویر برداری که کوچک‌ترین جزئیات را در تصویر نمایش دهد، بالاترین قدرت تفکیک را دارد.

حد قدرت تفکیک فواصل، کوچک‌ترین اندازه ای است که یک سیستم تصویر برداری می‌تواند تشخیص داده و نمایش دهد.طول موج انرژی به کار برده شده جهت انجام عملیات تصویر برداری در محدود کردن قدرت تفکیک فواصل نقش عمده ای ایفا می‌کند. برای مثال، میکروسکوپ‌های نوری می‌توانند اشیاء کوچک‌تر از اندازه‌ی طول موج نور مرئی یعنی 500^nm را تمیز دهند.

طول موج اشعه ایکس وابسته به انرژی آن است، ولی حتی بلندترین طول موج‌های اشعه ایکس چیزی حدود یک میلیاردم متر هستند. (10^-9m) البته این ابعاد چیزی فراتر از قدرت تفکیک حقیقی تصویر برداری با اشعه ایکس است ولی در حالت کلی نشان دهنده حدود تئوری قدرت تفکیک فواصل در هنگام استفاده از اشعه ایکس می‌باشد.

در تصویر برداری اولتراسوند، طول موج صوت، حدود اصلی قدرت تفکیک فواصل را تعیین می‌کند. در فرکانس 3.5 مگاهرتز، طول موج صوت در بافت نرم چیزی حدود  0.5mm است.در 10 مگاهرتز، طول موج به 0.15mm می رسد.

Essential Physics of Medical Imaging
Bushberg

سیکلوترون، سینکروترون و میکروترون

سیکلوترون

سیستمی است که در یک مسیر حلقوی به ذرات  باردار شتاب داده و در تحقیقات فیزیک هسته ای کاربرد دارد. از این وسیله در پرتو درمانی جهت تولید پروتونهای پر انرژی استفاده می شود. میدان مغناطیسی سیکلوترون باعث حرکت و شتاب گرفتن ذرات باردار در مدارهای حلقوی می شود. این ذرات توسط یک منبع که در مرکز سیستم قرار گرفته است تولید شده و از آنجا به سمت خارج شروع به شتاب گرفتن می نماید. ذرات باردار در داخل دو یا چند الکترود توخالی که به شکل حرف لاتین D طراحی شدهاند و به همین نام(دی) نیز نامیده می شوند، توسط یک میدان الکتریکی با فرکانس بالا شتاب می گیرند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

ضریب تأثیر اکسیژن Oxygen enhancement ratio

ضریب تأثیر اکسیژن   Oxygen enhancement ratio

عبارتست از دز اشعه بدون اکسیژن به دزاشعه با اکسیژن در شرایطی که تأثیر بیولوژیکی یکسان باشد . برای پرتوھای یونیزان با LET کم ھمانند پرتوھای x و گاما مقدارOER برای دزھای بالا و پایین 2.5 تا 3 می باشد .

تأثیر اکسیژن برای پرتوھای با LET کم مثل پرتوھای x زیاد و برای پرتوھای با LET بالا مثل ذرات آلفا تأثیر اکسیژن دیده نمی شود و برای پرتوھای نوترون سریع تأثیر اکسیژن در حد متوسطی است .

در واقع اکسیژن بدلیل پایدار کردن رادیکال‌های آزاد ایجاد شده توسط پرتوها، باعث افزایش آسیب پرتوها می شود که از طریق فرمول فوق محاسبه می گردد.

سه اصل اساسی در حفاظت دربرابر تشعشع

سه اصل اساسی در حفاظت دربرابر تشعشع

Three Important Principles in Radition Protection

این سه اصل عبارتند از:

• زمان (Time): کوتاه کردن زمان اشعه و اکسپوژر
• فاصله (Distance): زیاد کردن فاصله بین منبع اشعه و افرادی که مورد تابش قرار م یگیرند. اعم از کارکنان یا مردم عادی.
  
• موانع حفاظتی (Shielding): کار گذاشتن موانع حفاظتی بین منبع اشعه و افرادی که مورد تابش قرار می گیرند.
  

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید..

مفهوم 5R در رادیوتراپی

مفهوم 5R در رادیوتراپی

در سال 1975 رادنی ویدرز چھار فاکتور بیولوژیکی که بر واکنش بافتھای نرمال و غیرنرمال در رادیوتراپی تقطیعی تأثیر می گذارد را تشخیص داد . این چھارفاکتور عبارتند از :

Reoxygenation , Repopulation , Reassortment ,Repair

که تأثیر این چھار فاکتور ممکن است بین بافت نرمال و غیر نرمال متفاوت باشد . در سال 1989 گوردن استیل و ھمکارانش پنجمین R را بعنوان حساسیت ذاتی Intrinsic Radiosensitivity پیشنھاد نمودند.

برای ادامه لطفا بر روی ادامه مطلب کلیک کنید...

توموگرافی تابش پوزیترون PET

پوزیترون‌ها الکترون‌هایی با بار مثبت بوده و توسط برخی ایزوتوپ‌های رادیواکتیو مانند فلوئور 18 و یا اکسیژن 15ساطع می‌شوند. این ایزوتوپ‌های رادیواکتیویته را به صورت ترکیباتی دارای سوخت و ساز مربوط به بدن در آورده و پس از اعمال در محل مورد نظر در بدن تجمع می‌کنند. در فروپاشی ایزوتوپ و تولید پوزیترون که به سرعت و تحت فعل و انفعالات منحصر به فردی انجام می‌گیرد، پوزیترون (e⁺) با الکترون (e^-) از بافت اطراف خود ترکیب شده، و مجموع جرم هر دو طبق فرمول انیشتین در طول فرآیند نابودی به انرژی تبدیل می‌شود.

بری ادامه لطفا ادامه مطلب را کلیک کنید...